Λυγκέας

I

Όνομα μυθολογικών προσώπων.

1. Ένας από τους Αφαρητιάδες, γιος του Aφαρέα και της Αρήνας και αδελφός του Ίδα, με τον οποίο αποτελούσε ένα θεϊκό ζευγάρι διδύμων. Ο Παυσανίας αναφέρει (Δ’, 2,5) ότι και οι δύο αδελφοί ζούσαν στην Αρήνη, πόλη της Μεσσηνίας. Ο Απολλόδωρος (δ, II, 2) γράφει ότι οι Αφαρητιάδες μετέφεραν στη Μεσσηνία τις αγελάδες που είχαν αρπάξει από την Αρκαδία μαζί με τους Διόσκουρους· αργότερα, οι Διόσκουροι πήγαν στη Μεσσηνία για να τιμωρήσουν τους αδελφούς, επειδή είχαν μονοπωλήσει τα αρπαγμένα ζώα. Άλλοι αναφέρουν ότι η διαμάχη Διόσκουρων-Αφαρητιάδων έλαβε χώρα στη Λακωνία (Αμύκλες)· μάλιστα, λέγεται ότι ο Ίδας απέσπασε την επιτύμβια πλάκα από τον τάφο του πατέρα του, Αφαρέα, και την εκσφενδόνισε στο κεφάλι του αντιπάλου του. Κοντά στον τόπο της διαμάχης βρέθηκε μια πλάκα με την επιγραφή «Ίδα και Λυγκέως τάφος» (Παυσ. Γ’ 13,1). Μια άλλη μαρτυρία υποστηρίζει ότι τάφηκαν στη Μεσσηνία. Ο Λ. φημιζόταν για την καλή του όραση, γι’ αυτό έλεγαν ότι «ως και τα υπό γην θεωρείν». Μπορούσε να βλέπει ανάμεσα από τοίχους, πέτρες και δέντρα. Αναφέρεται επίσης ότι συμμετείχε στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου.

2. Σύζυγος της Δαναΐδας Υπερμνήστρας, ο μόνος από τους Αιγυπτιάδες ο οποίος δεν σκοτώθηκε από τη σύζυγό του. Κάποιες παραδόσεις αναφέρουν ότι ο Λ. σκότωσε αργότερα τον Δαναό, ενώ αντίθετα μια άλλη παράδοση υποστηρίζει ότι ο Λ. συμφιλιώθηκε με τον Δαναό και έγινε γενάρχης του βασιλικού γένους των Αργείων. Επίσης αναφέρεται ως ιδρυτής της αρχαίας αργολικής μικρής πόλης Λύρκειας, όπου γινόταν και γιορτή με πυρσοφορία. Ο Λ. είχε ταφεί στο Άργος, όπου υπήρχε και ηρώο του· άγαλμά του υπήρχε επίσης στους Δελφούς, ανάμεσα σε άλλων εννιά ηρώων και ηρωίδων του Άργους.

II

(4ος αι. π.Χ.). Σάμιος γραμματικός και κωμωδιογράφος της Νέας Αττικής κωμωδίας. Πληροφορίες για τον Λ. παραδίδονται κυρίως από τον Αθήναιο. Μαζί με τον αδελφό του, Δούριδα, ο οποίος ήταν ιστοριογράφος και τύραννος της Σάμου, φοίτησαν στο Λύκειο των Αθηνών και είχαν δάσκαλο τον Θεόφραστο. Η πιο γνωστή κωμωδία του Λ., την οποία διέσωσε ο Αθήναιος, είναι ο Κένταυρος, όπου ο ποιητής διακωμωδούσε τα αττικά δείπνα. Σε ένα άλλο έργο του με τίτλο Απομνημονεύματα περιλαμβάνονται ανέκδοτα των αυλικών των διαδόχων. Επίσης στον Λ. αποδίδονται και τα κείμενα Επιστολαί Δειπνητικαί, Αιγυπτιακαί ιστορίαι, ένα σύγγραμμα για τον Μένανδρο κ.ά.